* نەوژین، هۆزان فەریق

نەبونی فێرگەیەکی تایبەت بە کچان لە گەرمیان تاوەکو راهێنان بۆ فێربونی یاری تۆپی پێ بکەن، گرفتی بۆ ئەو کچانە دروستکردوە کە خولیای بون بە یاریزانی تۆپی پێیان هەیە، کچە یاریزانێک ئەمە بەهۆکاری پێشنەکەوتنیان دەبینێت، بەڕێوەبەری وەرزش و لاوانی کەلاریش نەبونی بودجە و خواستی کچان بۆ وەرزشەکە دەکاتە بیانوی دروستنەکردنی فێرگە.

چیمەن محەمەد، ٢١ ساڵ، یەکێکە لەو کچە وەرزشوانانەی نێو قەزاکە کە خولیای یاری تۆپی پێی هەبوە، بەڵام بەهۆی نەبونی فێرگەی تایبەت بەو وەرزشە ئێستا یاریزانی گۆڕەپان و مەیدانە لە یانەی وەرزشی کەلار. 

بە نەوژینی وت: گرفتی سەرەکی لە پێشنەکەوتنی ئێمە وەک کچە وەرزشوانانی گەرمیان نەبونی فێرگەیە، هیچ فێرگەیەکمان نییە تاوەکو راهێنانی تێدا بکەین و پەرە بەخۆمان بدەین، ئەمە لەلایەک لەلایەکی دیکە ئەو کچانەشی دەیانەوێت بێنە نێو بوارەکە، روبەڕوی ئاڵەنگاری نەبونی فێرگە دەبنەوە. 

لەبارەی هۆکاری نەکردنەوەی فێرگەیەکی تایبەت بەم وەرزشە کە باوترین وەرزشە لە جیهان دا، بەڕێوەبەری ناوەندی وەرزش و لاوانی کەلار دەڵێت: هۆکاری سەرەکی نەبونی بودجەی پێویستە، دواتریش گرنگی پێنەدانیەتی لەلایەن خێزانەکانەوە، بەشێوەیەک کەمترین خێزان رێگە دەدەن کچەکانیان ببنە وەرزشوان.

قەیس سەعدوڵڵا، بەڕێوبەری ناوەندی وەرزش و لاوانی کەلار، وتیشی: فێرگە بەلایەنی کەم پێنج بۆ شەش راهێنەری ئەکادیمی لەگەڵی دا راهێنەری باشیشی پێویستە، هەروەک یاریگای داخرا و چەندین شتی دیکە، ئێمە توانای دابینکردنی هیچ یەک لەمانەمان نییە.

ئەم وتانەی بەڕێوەبەری وەرزش و لاوانی قەزاکە لەکاتێکدایە، هەر لەنێو کەلار چەند فێرگەیەکی تایبەت بە کوڕان هەن، لەوەڵامی ئەمەدا، قەیس سەعدوڵڵا وتی: فێرگەکانی کوڕان هیچیان سەر بە حکومەت نیین بەڵکو بازرگانین، ئەو کەسانەی خاوەنی بڕوانامەن لە بوارەکە خۆیان هەستاون بە کردنەوەی فێرگە، بەڵام بۆ کچان کەس ئامادە نەبوە کارێکی لەو شێوەیە بکات.

بەپێچەوانەوە، راهێنەرێکی وەرزشی ئەوە رەد دەکاتەوە هۆکار کچان و خێزانەکان بن کە لە کەلار فێرگەی وەرزشی یاخود کچە وەرزشوانی تۆپی پێ نەبێت. هۆشیار حەسەن، کە هاوکات راهێنەری وەرزشیە، وتیشی: نەبونی راهێنەری کچ و یاریگای داخراو، وایکردوە هیچ کچێک هەوڵ بۆ بون بە یاریزانی تۆپی پێ نەدات، گەرنا خاوەنی کچی بەهرەمەندین، تەنانەت لە شارەکانی دیکەشەوە وەسفی زیرەکی کچی ئێرە دەکرێت لە بواری تۆپی پێ.

چیمەن، جگە لەخۆی خەمی کچانی دیکەی شارەکەیەتی، دەڵێت: نەبونی فێرگە هۆکاری یەکەم و سەرەکیە کە کچان لێرە لەبواری وەرزش پێشکەوتو نیین، خاوەنی دەیان کچی بەهرەمەندین، بەڵام چونکە هیچ فێرگەیەک بۆ خۆپێگەیاندنین نییە، بۆیە دەرنەکەوتون.

“کچانی شارەکانی دیکە بەقەد کچانی گەرمیانیش لەوانەیە زیرەک نەبن یاخود خولیایان بۆ وەرزشی تۆپی پێ نەبێت، بەڵام خاوەنی چەندین فێرگەی وەرزشین، بۆیە وای نابینم هۆکار خانمان بن کە فێرگەمان نییە، بەڵکو کلتوری ناوچەکە هۆکارە کە کلتورێکی پیاوسالارییە و هەمو شت بۆ کچان قەدەغە دەکات”. سیڤان سەروەت، بەڕێوەبەری پەیمانگەی وەرزشی کەلار وای وت.

وتیشی: ئێستا بەراورد بە رابردو وایلێهاتوە کچانی ناوچەکە خولیای وەرزشیان کەمبوەتەوە، ئەمە لەڕێگەی فێرخوازەکانەوە دەزانم، ساڵانی رابردو چەندین کچ دەهاتنە بەشی وەرزش، بەڵام ساڵ لەدوای ساڵ ئەم رێژەیە کەمدەکات.