* نەوژین
ژنانی رۆژنامەنوسی گەرمیان لەمیانی گفتوگۆیەک دا باس لە گرفت و ئاڵەنگاریەکانی بەردەمیان دەکەن و ئاماژە بەوەدەکەن کۆمەڵگەوە هێشتا ئیشی میدیا بۆ ژن وەک پیشە سەیرناکات و ئەوانەی کاری میدیایی دەکەن بە چاوی تاوانبار سەیردەکات، دەشڵێن: سەرباری هەمو ئەو گرفتانە، خۆشەویستیمان بۆ کارەکەمان وادەکات بەردەوام بین.
دیجیتاڵ میدیای نەوژین، گفتوگۆیهكى له رێكهوتى (٢٩-٢-٢٠٢٤) له هۆڵی رادیۆی دهنگ له كهلار سەبارەت بە (گرفت و ئاڵەنگاریەکانی بەردەم رۆژنامەنوسانی مێینە لە گەرمیان)، بە بەشداری هەریەک لە رۆژنامەنوسان: (لەیلا ئەحمەد لە دەزگای کەرکوک ناو، هاوژین شوکر، لە سایتی تەوار، زریان محەمەد لە رادیۆی دەنگ، رۆژان رەمەزان، لە دەنگی یەکگرتو و ئاڵا یوسف لە کازیوە میدیا) ئهنجام دا. لە خوارەوە پوختەی قسەکانیان دەخەینەڕو.
رێگری لەلایەن کۆمەڵگەوە
وەک لەیلا ئەحمەد، ئاماژەی پێکرد: لەلایەن کۆمەڵگەوە هێشتا ئیشی میدیا بۆ ژن وەک پیشە سەیرناکرێت، بەڵکو پێمان دەوترێت، ئێوە کچن کەی کاری ئێوەیە بەدواداچون بۆ کێشەکان بکەن، بەڵکو ئەوە کاری پیاوانە، لەکاتێک دا ئەو کار و بەدواداچونانەی ئێمە دەیکەین هیچی کەمتر نییە لەوەی پیاوانی رۆژنامەنوس ئەنجامی دەدەن.
هەروەها ئاڵاش ئاماژەی بەوەکرد: کۆمەڵگە بە چاوی ناشرین سەیری میدیاکاری ژن دەکات، هیچ کەس بیرلەوە ناکاتەوە کە ئێمە بەهۆی ئەوەی توانامان هەیە ئەو کارەدەکەین، ئەوان بەو چاوە سەیری ئێمەی کچان دەکەن کە گرنگترین کارمان دەبێت شوکردن بێت، نەوەک کاری دیکە.
کچە رۆژنامەنوسێکی دیکە باسلەوەدەکات ئەوکاتەی کاری مەیدانی دەکەین زیاتر توشی گرفت دەبینەوە.
زریان محەمەد، وتی: لەکاتی ئەنجامدانی کاری مەیدانی ئێمە زیاتر لەلایەن کۆمەڵگەوە دەکرێینە ئامانج، ئەوکاتەی لەگەڵ کامێرامانێکی پیاو کارەکەمان دەکەین تۆمەتمان بۆ هەڵدەبەستن، یاخود لەکاتی ئەرک دا قسەی ناشرینمان پێدەوترێت و وەک تاوانبارێک سەیرمان دەکەن، لەکاتێک دا کاری راگەیاندن بۆ کچان وەک هەر کارێکی دیکەیەکە ئەنجامی دەدەن.
نەبونی متمانە و دروستکردنی کێشە لەلایەن هاوپیشەکانیانەوە
وەک هاوژین شوکر، ئاماژەی پێکرد: هاوپیشەکانمان کاتێک دەستکەوتێک بەدەستدەهێنین، بڕوا بەوەناکەن کە بە تونای خۆمان بەدەستمان هێناوە، بەڵکو پێمان دەڵێن بە واستە یاخود بە خۆ نزیککردنەوە بەدەستمانهێناوە.
هاوکات رۆژان رەمەزان، وتی: کێشەی ئێمەی کچان نەبونی متمانەیە، ناتوانین متمانە بە دەزگاکانیتر بکەین، ئازادنیین لەوەی هەر کاتێک بۆ هەر دەزگایەک بمانەوێت بچین، بەهۆی ئەو جۆرە لە سەیرکردن و کاردانەوەیەی کە هاوپیشە پیاوەکان بۆمان هەیانە، ئێمە تاوەکو ئێستا بەردەوامین لە کاری میدیایی هۆکارەکەی خۆشەویستیمانە بۆ کارەکەمان.
زیاتر وتی: تەنانەت نەبونی متمانە وایکردوە ژنان نەتوانن شەوان لەنێو دەزگاکان ئێشکگر بن، بەڵکو تەنها دەتوانن بە رۆژ کاربکەن.
نەبونی نوسراوی جێندەری لە نێو دەزگاکان
وەک لەیلا ئەحمەد، ئاماژەی پێکرد: لەنێو دەزگاکان نوسراوی جێندەری نییە، کە ئەمەش گرفتە بۆ ئێمە، لە دەزگاکانی دەرەوە بە نمونە وڵاتی ئەڵمانیا لەڕێگەی یاساوە هەمو دەزگا میدیاییەکانی ناچار بەوەکراون نوسراوی جێندەرییان هەبێت، تاوەکو باڵانس هەبێت لەنێو رێژەی بەشداری ژنان لەنێو دەزگاکان هەروەها پێنەدانی مۆڵەتی دایکایەتی دوبارە کێشەیە بۆ رۆژنامەنوسانی مێینە کە دەکرێت لەڕێگەی ئەو نوسراوە جێندەریەوە چارەسەربکرێت، هەروەک کێشەی نەبونی گرێبەست دوبارە دەکرێت لەو رێگەیەوە چارەسەر بکرێت.
زریان محەمەدیش وتی: دەبێت وەزارەتی رۆشنبیری بەم کارە هەستێت و نوسرا بۆ دەزگاکان بکات و ناچاریان بکات پێوەی پابەند بن.
ژنان لەنێو دەزگا میدیاییەکان پۆستی باڵایان پێنادرێت
وەک رۆژان رەمەزان ئاماژەی پێکرد: لەنێو دەزگا میدیاییەکان ژنان تاوەکو سنوری پەیامنێر و پێشکەشکار کاریان پێدەدرێت، پۆستە باڵاکانیان پێ ناسپێردرێت، ئەوەش هۆکارە بۆ ئەوەی ژنان نەتوانن بە تەواوی تواناکانیان دەربخەن.
پێنەدانی زانیاری یەکێکی دیکەیە لە گرفتەکان
هاوژین شوکر، وتی: زۆرکات دەزگا ئەمنیەکان ئامادە نیین لێدوان بۆ من بدەن کە کچێکم، بەڵام لێدوان بۆ رۆژنامەنوسانی دیکە دەدەن، ئەوەش من ناچار دەکات، زانیاریەکان لە رۆژنامەنوسێکی دیکە وەربگرم.
رۆژنامەنوسێکی دیکەش ئاماژە بەوەدەکات، کاردانەوەکان کاتێک کچێک راپۆرتێک لەسەر بابەتێکی گەندەڵی یان کێشەیەکی ئابوری ئامادە دەکات زیاترن وەک لەوەی پیاوێک بەو کارە هەستابێت.
لەیلا ئەحمەد، وتی: کاتێک ئێمەی کچان راپۆرتێکی بنکۆڵکاری دەربارەی گەندەڵی یان کێشەیەکی ئابوری ئامادە دەکەین، کاردانەوە و هەڕەشەکان زیاترن، هەروەک زیاتریش کێشەمان بۆ دروستدەکرێت لەکاتی ئامادەکردنی.
سەرباری هەمو ئەوانە کچان کارایانە سنوری ئیدارەی گەرمیان کاری راگەیاندن دەکەن.
وەک زریان محەمەد، ئاماژەیپێکرد: سەرباری هەمو ئەو ئاستەنگیانە ژنان بەڕێژەیەکی بەرچاو و کارایانە کاری راگەیاندن لە سنورەکە دەکەن، ئەوەش مانای ئەوەیە کچان لێرە توانای تێپەڕاندنی بەربەستەکانمان هەیە، بەڵام نابێت ئەوەمان بیربچێت بەهۆی ئەو رێگریانەوە چەندین کچ لە کاری راگەیاندن دورکەوتونەتەوە.
چی بکرێت؟
لە کۆتایی مێزگردەکە دا، بەشداربوان باسیان لە رێگە چارە بۆ نەهێشتنی رێگری لە کارکردنی ژنان لە میدیا کرد.
زریان وتی: پێویستە خەڵک هۆشیار بکرێنەوە کەوا دەکرێت کچانیش کاری میدیا بکەن، کاری میدیا کاری بەدڕەوشتی نییە و وەک هەر کارێکی دیکە کردنی ئاساییە.
لەیلا ئەحمەد وتی: هەبونی نوسراوی جێندەری لە میدیاکان لەگەڵ هۆشیاری چارەسەری دۆخەکەیە.
هاوکات رۆژان رەمەزان ئاماژەی بەوەکرد: دەکرێت دۆخەکە چارەسەر بێت، کاتێک میدیاکان سەربەخۆبکرێن و لەنێوان رۆژنامەنوسان رۆژنامەنوسانی باش جیابکرێنەوە بێ دیاریکردنی رەگەزیان.
هاوژین شوکریش، سەرباری جەختکردنەوە لە هەمو رایەکان، وتی: هەوڵبدرێت لەڕێگەی پڕۆژەیاساوە کێشەکان چارەسەر بکرێت و یاسای رۆژنامەنوسان هەمواربکرێتەوە و تێیدا بە چەند خاڵێک باس لە رۆژنامەنوسانی مێینە بکات.